Helikopter Pervaneleri

Konu: Helikopter Pervaneleri Salı Tem. 08, 2008 12:42 am

Günümüz taşıtları içinde en çok
yönlü ve şaşırtıcı olanı helikopterdir. Üç boyutta da hareket edebilmesi, hemen
hemen her yere gidebilmesi nedenleri ile uçaklarla yapılamayan birçok özel
görevlerde de kullanılabilirler. Ancak helikopterlerin uçma mekanizmaları
uçaklara göre oldukça karışık, üretim maliyetleri de daha yüksektir.
Helikopterleri uçaklardan ayıran önemli özellikler, havada asılı durabilmeleri,
kendi eksenleri etrafında dönebilmeleri ve geri geri uçabilmeleridir.

Uçaklarda gerekli gücü motor sağlar ama asıl havada kalabilmelerini sağlayan
kanatlarıdır. Helikopterlerde ise havada kalmayı sağlayan motora bağlı
pervanelerdir. Onları bir çeşit dönen kanat olarak düşünebiliriz. Bir
helikopterde iki veya daha fazla kanat olabilir.

Kanatlara hafif bir açı verilip, ana motor çalıştırılınca, dönen kanatlar
helikopteri kaldırmaya çalışır. Yerde iken sorun yoktur ama havalanınca
helikopterin gövdesi, pervanenin dönüş yönünün tersine dönmeye başlar. İşte
burada bu hareketi durdurabilecek ilave bir güce ihtiyaç vardır.

Bu ilave gücü sağlamanın en kolay yolu, dönüş yönüne dik ilave bir pervane
koymaktır. Buna kuyruk rotoru denilir. Kuyruk rotoru aynen uçak pervanesi gibi
bir itiş gücü yaratır ve helikopterin gövdesinin dönmesini dengeleyerek sabit
kalmasını sağlar.

Kuyruktaki pervaneyi döndüren ayrı bir motor yoktur. Hareketini ana motordan
bir şaft ile alır ve altındaki dişli kutusu vasıtası ile dönmesi gereken
devirde döner. Helikopterleri tam olarak kontrol edebilmek için ana ve kuyruk
pervanelerinin ayarlanabilir olmaları gerekir. Kuyruk pervanesinde kanatların
eğimlerinin, yani açılarının ayarlanması ile helikopterin kendi ekseni
etrafında dönebilmesi sağlanır.

Ana pervane ise çok önemlidir. Yükseklik değiştirmeyi, ileri ve geri gitmeyi,
dönmeyi o sağlar. Bunun için de inanılmaz derecede dayanıklı olması gerekir.
İşin asıl sırrı ise ana pervanenin dönen kanatlarının eğiklik açılarının bir
tam tur süresince değişmesidir.

Helikopterlerin havada hareketsiz kalabilmeleri için pervanelerin açıları da
sabit olmalıdır. Bu açıları tüm kanatlarda aynı anda değiştirmekle alçalma ve
yükselme sağlanır. Kanatlar arkaya geldiklerinde açıları büyük, öne
geldiklerinde daha küçük ise ileri doğru hareket, tersi durumda da geriye doğru
hareket sağlanır.